خفقان هوا از جمله مهم‌ترین معضلاتی است که محیط‌های سرپوشیده و بسته‌ای چون پارکینگ‌ها و تونل‌ها با آن مواجه هستند. از آن جایی که این فضاها عموما در محیطی ساخته می‌شوند که امکان تهویه طبیعی در آن مکان‌ها وجود ندارد، استفاده از ابزاری برای تهویه هوا ضروری است. اینجاست که جت‌فن‌ها پا به میدان می‌گذارند و به داد این فضاها می‌رسند.
از آنجایی که جت‌فن‌ها انواع گوناگونی دارند، احتمالا این سوال برای شما هم پیش بیاید که چگونه می‌توانم بهترین جت‌فن را باتوجه به نیازم پیدا کنم؟ برای پاسخ به این سوال، حتما مقاله حاضر را تا انتها مطاله کنید. هدف از این مقاله، معرفی انواع جت‌فن و کاربردهای منحصربه‌فرد هر یک از آن‌ها است.
جت‌فن چیست؟
از آنجایی که میزان تردد ماشین و وسیله تقلیه در فضاهایی مثل پارکینگ‌ها و تونل‌ها بسیار بالا است، حجم بسیار زیادی از گازهای سمی مثل مونوکسید کربن تولید می‌شود. این گازها علاوه بر اینکه سلامت افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهند و باعث خوردگی بدنه وسایل نقلیه می‌شوند، تجمع بیش از حد آن‌ها ممکن است منجر به وقوع آتش‌سوزی‌های مهارنشدنی شود.
جت‌فن‌ها ناجیانی هستند که برای پیشگیری از چنین حوادثی مورد استفاده قرار می‌گیرند. جت‌فن، کاربردی‌ترین ابزار برای جابه‌جایی حجم زیادی هوا در محیط‌های بزرگ و با سرعت بسیار بالا است. احتمالا در تونل‌ها متوجه وجود اشکالی استوانه‌ای شکل روی سقف شده باشید. این اشکال جت فن هستند که با وجود سطح بسیار کمی که اشغال می‌کنند، نه تنها مانعی برای تردد وسایل نقلیه ایجاد نمی‌کنند، بلکه برای جای‌گیری سایر تاسیسات هم فضای کافی در دسترس خواهد بود.
مزایای استفاده از جت‌فن در مقایسه با هواکش چیست؟
جت‌فن‌ها از قدرت بسیار بالایی در تهویه سریع هوا در فضاهای بزرگ برخوردار هستند و استفاده از آن‌ها نسبت به هواکش ارجحیت دارد. از آنجایی که جت‌فن‌ها ساختار کاملا ساده‌ای دارند و به‌راحتی نصب می‌شوند، استفاده از آن‌ها موجب صرفه‌جویی در هزینه و زمان می‌شود. علاوه بر این، جت‌فن‌ها می‌توانند با سرعت بسیار بالایی هوا را به چرخش دربیاورند و فضای محیط‌های وسیع را تهویه کنند.
در مقایسه با هواکش، جت‌فن برای تهویه هوا انرژی کمتری را به مصرف می‌رسانند و هنگام حریق، عملکرد بسیار خوبی در کنترل دود و جلوگیری از نفوذ آن به سایر بخش‌ها ایفا می‌کنند. همچنین، استفاده از جت‌فن در فضای پارکینگ‌ها و تونل‌ها موجب می‌شود که منطقه دارای هوای راکد به حداقل مقدار خود برسد.
انواع جت‌فن و کاربردهای آن‌ها
جت‌فن‌ها با توجه به نوع کاربری، میزان هوادهی، نحوه عملکرد و ابعاد، مدل‌های گوناگونی را شامل می‌شوند که در ادامه به معرفی این مدل‌ها و کاربردهای هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت:
جت‌فن‌های ساده، کاربردی‌ترین و پراستفاده‌ترین نوع جت‌فن‌ها هستند. ساختار اصلی این نوع جت‌فن‌ها که نسبت به سایر مدل‌ها قیمت پایین‌تری دارند، شامل بدنه، موتور الکتریکی، پره‌ها و المان‌های برقی است. از جمله کاربردهای جت‌فن ساده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تهویه طولی تونل
- تولید جریان هوا با سرعت بسیار بالا برای مصارف خاص
- تهویه سوله در شرایط خاص
- تهویه زیرگذر
- تهویه پارکینگ
- طراحی و ساخت تونل باد
این نوع جت‌فن‌ها برای کنترل دود کاربرد دارند و عموما در شرایط اضطراری برای آنکه زمان کافی برای تخلیه افراد در اختیار باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این جت‌فن‌ها تا دو ساعت نسبت به دمای ۳۰۰ و ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد مقاوم هستند و در شرایط استاندارد، برای تهویه هوا هم استفاده می‌شوند.
جت‌فن سانتریفیوژ از نظر فرم هندسی و نحوه ایجاد جریان هوا با سایر مدل‌های جت‌فن تفاوت دارند. در این نوع جت‌فن، به‌جای استفاده از فن‌های محوری، از فن سانتریفیوژ برای ایجاد جریان هوا استفاده می‌شود. ورودی هوا در جت‌فن کتابی در بخش زیرین آن و خروجی هوا در بخش جلویی جت‌فن قرار گرفته است. از جمله مهم‌ترین کاربردهای جت‌فن سانتریفیوژ عبارت است از:
- تونل‌ها
- پارکینگ‌های سرپوشیده (با سقف کوتاه)
- پارکینگ‌های طبقاتی
- خطوط تولید و سایر بخش‌های کارخانه‌ها به منظور تصفیه هوا
- تهویه مجتمع‌ها و برج‌های مسکونی
- تهویه ساختمان‌های اداری
این مدل جت‌فن‌ها در مقایسه با جت‌فن‌های ساده قیمت بیشتری دارند و قابلیت منحصربه‌فرد آن‌ها، تغییر جهت جریان هوا است. الکتروموتور و پره‌های جت‌فن معکوس‌شونده به‌گونه‌ای طراحی و ساخته شده‌اند که در صورت لزوم بتوانند جریان هوا را تغییر دهند یا برعکس کنند. از جمله کاربردهای جت‌فن دوجهته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تهویه پارکینگ‌های سربسته
- تهویه تونل
- تهویه زیرگذر
جت‌فن قابل تنظیم، گزینه‌ای عالی برای استفاده در تونل‌های با قوس بالا است. بدنه و پره‌های این مدل جت‌فن به‌گونه‌ای ساخته شده است که می‌توان زاویه خاصی را برای ورودی و خروجی هوا تنظیم کرد و در نظر گرفت. یکی از کاربردهای منحصربه‌فرد محصول حاضر آن است که با تغییر دادن زاویه محفظه ورودی و خروجی، می‌توان جریان هوایی را که در بخش بالایی تونل‌ها جمع می‌شود، با فرازونشیب و پیچ‌های آن‌ها تطبیق داد. به این نوع جت‌فن، جت‌فن موزی هم گفته می‌شود.
از آنجایی که تردد وسایل نقلیه در فضاهای سرپوشیده‌ای چون پارکینگ‌ها و تونل‌ها باعث ایجاد حجم زیادی گازهای سمی مانند مونوکسید کربن می‌شود، ابزارهای مورد نیاز هستند که با سرعت بالا، حجم زیادی هوا را در محیط‌های بزرگ تهویه کنند؛ یعنی جت‌فن‌ها. جت‌فن‌ها با توجه به کاربرد و ساختار، انواع گوناگونی دارند که در این مقاله به معرفی آن‌ها و موارد استفاده‌شان پرداختیم و با توجه به فضا و کاربرد مورد نظرتان، می‌توانید نسبت به خرید یکی از آن‌ها اقدام کنید.
